parthenon

Αν οι Αρχαίοι Έλληνες πουλούσαν καρτ-ποστάλ στους τουρίστες πριν από 2.000 χρόνια, οι απεικονίσεις των διάσημων αξιοθέατων θα ήταν πολύ διαφορετικές από αυτές που βρίσκονται στις σύγχρονες κάρτες των τελευταίων χρόνων. Οι Αρχαιολόγοι υποστηρίζουν ότι πολλά από τα πέτρινα ιστορικά ερείπια που βλέπουμε σήμερα έμοιαζαν πολύ διαφορετικά στην εποχή τους. Πολλά ήταν βαμένα με λαμπρά χρώματα που έχουν ξεθωριάσει με το πέρασμα των αιώνων ή που, σε μερικές περιπτώσεις, έχουν εσκεμμένα αφαιρεθεί.
Το μνημείο του Παρθενώνα, για παράδειγμα, λέγεται πως ήταν κάποτε …χρωματιστό.
Είναι γνωστό εδώ και πολλά χρόνια ότι ο εκπληκτικός μαρμάρινος ναός στην Ακρόπολη της αρχαίας Αθήνας ήταν βαμμένος. Νέες μελέτες που διενήργησε η αρχαιολόγος και χημικός μηχανικός Εύη Παπακωνσταντίνου-Ζιότη, επιβεβαιώνουν τη χρήση λαμπρών αποχρώσεων του κόκκινο, του μπλε και του πράσινου.
Ίχνη αυτών των χρωμάτων βρέθηκαν κατά τη διάρκεια ενός καθαρισμού με χρήση λέιζερ που έγινε στα πλαίσια των εργασιών αναστύλωσης του ναού.
Η αποσάθρωση του Παρθενώνα προκάλεσε το ξεθώριασμα των χρωμάτων με την πάροδο των χρόνων, όπως αναφέρει η Sara Orel, καθηγήτρια ιστορίας της τέχνης στο πανεπιστήμιο Truman στο Μιζούρι.
“Η αποσάθρωση που έγινε λόγω του ήλιου, του αέρα αλλά και των επιπτώσεων που είχε η ρύπανση των τελευταίων δεκαετιών, είναι οι κύριοι ένοχοι,” υπογραμμίζει η Orel. Η ίδια έχει παρατηρήσει το ίδιο φαινόμενο στα περισσότερα αρχαία κτίσματα της Αιγύπτου, όπου τα ανάγλυφα σχέδια ήταν βαμμένα για να ξεχωρίζουν έντονα πάνω στην ανοιχτόχρωμη πέτρα. Σήμερα, αυτά τα χρώματα στα ανάγλυφα ελάχιστα διακρίνονται.
Ένα μέρος των περίτεχνων γλυπτών του Παρθενώνα βρίσκονται σε μια ειδική πτέρυγα στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου. Τα Ελγίνεια Μάρμαρα, όπως συνηθίζεται να ονομάζονται, ίσως «καθαρίστηκαν» από τα ίχνη των χρωμάτων που ήταν βαμμένα όταν έφθασαν για πρώτη φορά στο Λονδίνο στις αρχές του 19ου αιώνα αλλά και αργότερα μετά από τις εργασίες που είναι γνωστό πως τα έχουν αλλοιώσει, όπως αναφέρουν οι ειδικοί.
Ένας καθαρισμός ιδιαίτερα που έγινε τη δεκαετία του 30 λέγεται πως ήταν πιθανότατα και ο πιο καταστροφικός. Ένας ιστορικός τέχνης από το πανεπιστήμιο Cambridge ισχυρίζεται ότι οι υπεύθυνοι του μουσείου χρησιμοποίησαν ατσαλόχαρτο και καλέμι για να «καθαρίσουν» τα μάρμαρα – μέσα που σίγουρα δεν είναι τα κατάλληλα όργανα για τη συντήρηση των αρχαιοτήτων. Ίσως οι υπεύθυνοι του μουσείου λειτούργησαν βάσει της κοινής υπόθεσης ότι τα μάρμαρα ήταν εξ'Α αρχής κατάλευκα και έτσι προσπάθησαν να τα επαναφέρουν στο αρχικό τους λευκό χρώμα.
“Τα γλυπτά του Μιχαήλ Άγγελου δεν ήταν χρωματιστά ούτε αυτά των κλασσικών χρόνων, οπότε μάλλον βασίστηκαν σε αυτό,” εξηγεί η Orel. “Αυτό που έκαναν τότε οι υπεύθυνοι δεν έμοιαζε τόσο τρομακτικό όσο το βλέπουμε εμείς σήμερα.”
Ωστόσο, ο Ian Jenkins σε μελέτη που έγραψε για το Βρετανικό Μουσείο το 2001, δεν έφτασε στο σημείο να πει ότι τα λάθη του 'Α30 ευθύνονται για τον αποχρωματισμό των μαρμάρων και την σημερινή τους κατάσταση.
“Η εκτίμησή μου είναι ότι όταν τα μάρμαρα έφτασαν στο μουσείο, λιγότερο από το 20% της επιφάνειάς τους διατηρούσε το αρχικό τους επίχρισμα και από αυτό το ποσοστό περίπου το μισό μόνο αφαιρέθηκε στον καθαρισμό του 'Α30,” γράφει ο Jenkins στη μελέτη του. “Ωστόσο η φυσική αποσάθρωση είναι μακράν ο μοναδικός σημαντικό παράγοντας που καθορίζει την υφή και το χρώμα των μαρμάρων όπως τα βλέπουμε σήμερα.”
Live Science