Από άρθρο του δημοσιογράφου και συγγραφέα ΧΡΙΣΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ στην εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ της 19-01-2009 .
Από το 1922 μέχρι το 1938 ,οι τουρκικές δυνάμεις ,με τον Μουσταφά Κεμάλ επικεφαλής ενός μονοκομματικού πολιτικού συστήματος , παρέμειναν πιστές στην παραδοσιακή αποστολή τους ,που ήταν η άμυνα της χώρας από κάθε εξωτερική επιβουλή .
Από το 1938 όμως ,χρονιά που πέθανε ο Κεμάλ , τα πράγματα άλλαξαν .Ο τουρκικός στρατός με την ενθάρρυνση παλιών προβεβλημένων στελεχών του όπως ο τ. στρατηγός του Πυροβολικού Ισμέτ Ινονού ,πρόεδρος τότε της δημοκρατίας , ο τα . ναύαρχος Ρουσφού Αράς υπουργός εξωτερικών , ο Φεβίκ Τσακμάκ Πασάς αρχηγός του Γενικού Επιτελείου και άλλοι , έθεσαν σταδιακά υπό τον έλεγχό τους όλο το πεδίο δράσης στην εσωτερική πολιτική σκηνή της χώρας .Ο Β ‘ Παγκόσμιος πόλεμος στον οποίο η Τουρκία τήρησε λεπτή ουδετερότητα ,βοήθησε τους στρατιωτικούς – πολιτικούς ηγέτες της χώρας να χειριστούν <<εν λευκώ >> όλα τα κρατικά ζητήματα , στο πλαίσιο μιας νέας ερμηνείας της <<κεμαλικής κληρονομιάς >> .
Τα πράγματα έγιναν ξεκάθαρα όταν μετά το πραξικόπημα του 1960 , ο στρατός <<προωθήθηκε>> πολύ πέραν των εσωτερικών προβλημάτων της Τουρκίας .Με την συστηματική προπαγάνδιση φοβικών και εθνικιστικών συνδρόμων , ο ρόλος του έγινε κυρίαρχος στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής .Τα θέματα στα οποία ο τουρκικός στρατός θεωρεί έκτοτε εαυτόν αρμόδιο όχι μόνο να επηρεάζει την πολιτική εξουσία της χώρας ,αλλά και να ασκεί ευθέως δική του εξωτερική πολιτική είναι κατά κύριο λόγο το Κυπριακό , το Αιγαίο , το Κουρδικό , το Ιράκ ,ο Καύκασος και οι σχέσεις με το Ισραήλ .
Είναι ενδιαφέρον να ειπωθεί εδώ ότι :
α) Αυτή η αρμοδιότητα του στρατού , παρ’ότι δεν βρίσκει σύμφωνη την τουρκική κοινή γνώμη σε όλα τα ζητήματα ( π . χ . στο θέμα των σχέσεων Τουρκίας – Ισραήλ ) , είναι αποδεκτή από μεγάλο τμήμα της τουρκικής κοινωνίας .Αυτός ο κόσμος έχει ενστερνιστεί την προβεβλημένη άποψη για τον σωτήριο ρόλο του στρατού στην ακεραιότητα και τον εκσυγχρονισμό της χώρας .
β) Η αυτονομία κινήσεων , ο ελιτισμός (και ο αυταρχισμός ) των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων , είναι ακατανόητος στον δυτικό παρατηρητή , είναι κατοχυρωμένα από το νομικό σύστημα της χώρας , το οποίο είναι επί τούτου << κομμένο και ραμμένο >> στα μέτρα τους . Και
γ) Όλες οι προσπάθειες της τουρκικής πολιτικής ηγεσίας που έγιναν κατά καιρούς ( ιδιαίτερα από τους Μεντερές , Οζάλ ,Ερμπακάν , Ντεμιρέλ και Ερντογάν ) με σκοπό να περιοριστούν οι δογματισμοί και τα προνόμια των στρατιωτικών απέβησαν άκαρπες ,ακόμα και όταν το κόστος ήταν (και είναι ) η ένταξη της χώρας στην Ε. Ε. , οι δεσμοί της με τις Η .Π. Α . , ή η περιφερειακή σταθερότητα , ή οι δεσμεύσεις έναντι του υπόλοιπου Μουσουλμανικού κόσμου .
δ) Οι ένοπλες δυνάμεις της Τουρκίας δημοσιοποιούν τις απόψεις τους και τυχόν διαφωνίες τους με τις εκάστοτε κυβερνήσεις σε <<θέματα ασφάλειας της χώρας από εσωτερικούς και εξωτερικούς παράγοντες ,περιλαμβανομένου και και του κινδύνου κατάλυσης του κοσμικού-κεμαλικού χαρακτήρα του κράτους >> .Οι διαφωνίες αυτές έχουν οδηγήσει σε 100 και πλέον επεμβάσεις του στρατού στην πολιτική , τον τελευταίο αιώνα .Μέσα στο επικίνδυνο κενό της μετάβασης από την διαχείριση Μπους σ’εκείνη του Ομπάμα , υπό το βάρος των δραματικών γεγονότων στην περιοχή ,την παγκόσμια οικονομική επισφάλεια και τις διεθνείς αναταράξεις στον ενεργειακό τομέα , τα <<σήματα >> που εκπέμπει η Τουρκία δεν είναι ούτε σαφή , ούτε ευχάριστα .Η ρητορική , π.χ. του Κου Ερντογάν στην Ισραηλινή επίθεση εναντίον των Παλαιστίνιων της Γάζας ,ρητορική απερίφραστα σκληρή και καταδικαστική προκάλεσε μεγάλη εντύπωση ,τη στιγμή που όλοι γνωρίζουν τους στενούς δεσμούς των στρατιωτικών συστημάτων των δύο χωρών .Αν παρατρέξουμε , χωρίς ωστόσο να παραβλέψουμε , άλλα μείζονα φαινόμενα προφανούς διάστασης μεταξύ στρατού και κυβέρνησης στην Τουρκία (Κουρδικό , Αρμενικό , Ιράν ) θα οδηγηθούμε στο πλέον εκκωφαντικό γεγονός των τελευταίων ετών :την παρακρατική οργάνωση <<Εργκένεγκον>> .Οι εξελίξεις της υπόθεσης αυτής με τις νέες συλλήψεις πρώην ανώτατων στελεχών του στρατού και τις αποκαλύψεις ολόκληρων οπλοστασίων και ανατρεπτικών σχεδίων ,οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η ρήξη του στρατού με την κυβέρνηση Ερντογάν είναι κάτι παραπάνω από βέβαιη ,είναι επικίνδυνη .Και μια τέτοια εξέλιξη δεν θα είχε επιπτώσεις μόνο στο εσωτερικό της γειτονικής χώρας .
No comments:
Post a Comment